NDĐT - Thấy tôi khoe sắp được khám phá Qatar, bè bạn gật gù, “đất nước có đội bóng là đối thủ của U23 Việt Nam trong trận bán kết lịch sử đúng không”. Hỏi có biết gì thêm về quốc gia nhỏ bé vùng Tây Á ấy không, phần đa đều lắc đầu, “may nhờ trái bóng tròn mới lần đầu được nghe tên xứ sở lạ hoắc ấy”.

Thực ra, Qatar không hề vô danh, đặc biệt là với dân kinh tế. Quốc gia nhỏ xíu nằm gọn trên bán đảo Qatar thuộc vùng duyên hải Đông Bắc của bán đảo Arab này chỉ vỏn vẹn 2,6 triệu dân. Công dân bản địa chỉ chiếm 12%, 88% còn lại là người nhập cư, thuộc mọi màu da, đến từ nhiều châu lục. Nhờ sở hữu trữ lượng dầu mỏ và khí đốt thiên nhiên nằm trong tốp đầu thế giới, người dân nơi đây cũng có mức thu nhập bình quân đầu người cao chót vót, đạt xấp xỉ 130 nghìn USD (theo số liệu của Tạp chí Tài chính toàn cầu năm 2017). Tuy giàu có nhưng không quá phô trương, đây là đất nước được Liên hợp quốc xếp loại có chỉ số phát triển con người (HDI) rất cao. Là cái nôi của “vòng đàm phán Doha”, Qatar được xếp vào nhóm cường quốc bậc trung, một thế lực đáng nể sở hữu tiếng nói đầy sức nặng trong thế giới Arab.

Nhưng với số rất đông người Việt còn lại, Qatar là “xứ sở lạ hoắc”, đúng như từ dùng của đám bạn tôi. Chặng bay thẳng Hà Nội – Doha, được thiết kế mới đây kéo dài tới bảy tiếng cũng khiến nhiều người ngạc nhiên, “tưởng gần, hoá ra cũng xa ra phết nhỉ”.

Ngày chuẩn bị khởi hành, lang thang trên mạng cóp nhặt chút thông tin về điểm đến mới mẻ này, cảm giác đầu tiên của tôi là khá thất vọng. Sự tương đồng về rất nhiều mặt của Qatar với miền đất láng giềng hào nhoáng Dubai khiến tôi sợ sẽ phải đón nhận một phiên bản giống hệt thứ hai. Cũng những toà cao ốc chọc trời, cũng những sa mạc cằn khô, cũng những hòn đảo nhân tạo, cũng đạo Hồi là tôn giáo chi phối…Không hiểu vì lý do gì, những điều đã biết về xứ sở Dubai “lộng lẫy và kiêu ngạo như bà chúa kim sa, khinh khỉnh nhìn xuống từ trên những tháp ánh sáng chói loà như được dát bằng hàng triệu viên kim cương ngũ sắc” (Nguyễn Phương Mai – Con đường Hồi giáo) luôn khiến tôi thấy ác cảm với nó, như với một kẻ trọc phú đang cố tình khoe mẽ học làm sang.

May mắn là tôi đã nhận được điều ngược lại, sau hành trình gần một tuần lễ khám phá “thiên đường giữa lòng sa mạc” này. Qatar không định dùng những toà nhà chọc trời, không định dùng nhịp sống xa hoa vương giả của thủ đô Doha làm thỏi nam châm hút khách du lịch. Dù đó là việc nằm trong tầm tay, quá đơn giản với một xứ sở nhà giàu Trung Đông “chẳng có gì ngoài điều kiện”. Thiệt thòi khi không nhận được bất kỳ ưu đãi gì từ mẹ thiên nhiên, cũng chẳng có mấy di sản vật thể thực sự hấp dẫn, vậy mà miền đất thừa thãi cát khô, nắng nóng và thiếu thốn nước ngọt, màu xanh này đã mang lại cho tôi một chuỗi bất ngờ thú vị nối tiếp nhau, qua mỗi chặng đường khám phá.

Qatar chỉ sở hữu duy nhất một Di sản văn hoá thể giới được UNESCO công nhận - Di chỉ khảo cổ Al Zubarah. Vì giá trị thực sự của nó nằm ở những phế tích còn lại của một thị trấn cảng vùng Vịnh thế kỷ XVIII được bảo tồn tốt nhất cho tới nay nên sức hấp dẫn với số đông du khách đại trà xem ra cũng cực kỳ khiêm tốn. Một gia sản quá đỗi nghèo nàn, nếu muốn biến nơi đây trở thành điểm đến du lịch đẳng cấp. Có hề gì, người Qatar quyết định tự tạo ra kỳ quan cùng những công trình kiến trúc ấn tượng, tự tạo những giá trị văn hoá có sức hấp dẫn khiến du khách quốc tế không thể chối từ.

Như hệ thống sân vận động áp dụng những tiến bộ công nghệ mới nhất nhưng vẫn đảm bảo tính thẩm mỹ, trông giống những tác phẩm nghệ thuật tạo hình. Như chuỗi bảo tàng chuyên biệt cực kỳ giá trị, sở hữu những bộ sưu tập vô giá. Như tạo dựng những điểm đến văn hoá đậm đặc sắc màu Nghìn lẻ một đêm nhằm đưa du khách quay ngược thời gian về miền quá khứ. Như biến sa mạc mênh mông bỏng rẫy ban ngày, lạnh buốt về đêm trở thành điểm đến cực kỳ hấp dẫn cho du khách ưa trải nghiệm cảm giác mạnh. Như bảo tồn và phát triển những thú chơi xa xỉ dành riêng cho giới quý tộc Trung Đông: cưỡi giống ngựa Arab thuần chủng, đi săn cùng chim ưng… Như bỏ cả đống tiền để bao phủ những đường phố Doha bằng màu xanh mướt mát của cây cùng sắc rực rỡ của hoa, bất chấp cái nắng hè dội lửa thường xuyên đạt ngưỡng 50 độ C…Như xây đảo nhân tạo, tạo những bãi biển nhân tạo đẹp như ở thiên đường nghỉ dưỡng Maldives…

Tất cả những ý tưởng xanh hoá sa mạc ấy được hiện thực hoá, không chỉ nhờ vào sức mạnh kinh tế mà bằng một lộ trình chặt chẽ và khoa học, được thiết kế và hoạch định bởi một chính phủ có tầm nhìn xa trông rộng. Những bất ngờ thú vị ấy sẽ được tôi chia sẻ chi tiết, trong những bài viết kế tiếp. Với hy vọng truyền cảm hứng, thuyết phục những tín đồ du lịch trong nước lên đường. Để đến với xứ sở Ba Tư đậm đặc sắc màu huyền thoại. Để đến với một quốc gia Hồi giáo quyến rũ nhờ biết gắn kết nguồn gốc cổ xưa cùng quá trình hiện đại hoá và áp dụng tiến bộ công nghệ. Để đến với Doha - thành phố văn hoá và giáo dục hàng đầu thế giới, như cái đích mà chính phủ Qatar đang hướng tới.

Còn chờ gì nữa, “thiên đường giữa lòng sa mạc” đang vẫy gọi bạn lên đường!

HỒ CÚC PHƯƠNG