Bài dự thi của Trần Trọng Lưu - Giám đốc Công ty CP Dịch vụ Du lịch Đường sắt Hà nội trong chương trình "thi viết cảm nhận về Ngọc Chiến- trong Fam trip Sơn La- suối nước, mây ngàn!

Những câu chuyện lãng du về các làng bản dân tộc dừng như là CHỮ DUYÊN đối với tôi. Ngay từ bé các câu chuyện về tộc người, về văn hoá vật chất, cái ăn, cái mặc, đồ uống, đồ hút... của các dân tộc ở miền núi đã hoà vào tuổi thơ tôi qua các câu chuyện của bố. Bố tôi, một ông tiến sỹ dân tộc học với các chuyến điền dã xa nhà, những món quà là những câu chuyện, những phong tục lạ mà bố đã thấy qua các chuyến đi luôn được tôi háo hức đón chờ. Lớn lên thì cái duyên đã đưa tôi vào nghề du lịch, không nề hà với những chuyến đi cùng "tây ba lô" đã giúp tôi tìm hiểu ngọn nguồn nhiều điều thú vị về các dân tộc vùng Đông, Tây Bắc... Và hành trình đến NGỌC CHIẾN cũng như một cái duyên của tôi.

Sau một hành trình dài từ Hà nội, lần đầu tiên đến với NGỌC CHIẾN tôi dường như thấy mình đã có cảm giác thân quen với mảnh đất này, vẫn váy áo người Thái ấy, vẫn nếp nhà sàn lợp gỗ pơ mu thơm nồng mà tôi thấy ở Mai Châu, ở Điện Biên, ở Mường Lo (Yên Bái)... nhưng sao thấy đẹp hơn, thấy người con gái dường như đẹp hơn từ làn da, dáng người. Thấy các em bé dường như yêu đời hơn, sáng sủa hơn. Thấy người già thong dong, thảnh thơi hơn, đâu có dáng vẻ tất bật của kiếm con cá, kiếm củ khoai, đụm củi cho mùa rét... du khách tinh tế có thấy được điều đó chăng??

Và cái mã của văn hoá địa phương dường như đã được giải đáp khi tôi hỏi được về "suối nguồn tươi trẻ" mà người dân bản Lướt - Ngọc Chiến đang được trời cho này. Người dân Ngọc Chiến họ luôn tin vào truyền thuyết về một con rồng lửa sau khi giúp dân đánh thắng các bộ lạc chuyên đi cướp bóc của cải của người dân lương thiện đã không về trời mà ở lại với họ. Nguồn suối nước nóng họ đang có là do hơi thở ấm áp của rồng lửa vẫn đang quấn quýt bên họ, hoà sức sống của rồng vào nguồn nước quanh họ. 
Người dân trong bản luôn trân trọng nguồn suối nước này và họ cũng tôn trọng cái tự nhiên đó mà mỗi chiều về, sau một ngày lao động thì trai gái bản vô tư phô bày nét đẹp dưới con mắt "lạ lùng" của khách lãng du và trầm mình dưới dòng suối "tiên trần nơi hạ giới" để gột bỏ đi hết những mệt mỏi, ưu phiền, được tiếp lửa sinh lực từ con suối nước nóng huyền bí này.

Tôi cứ nghĩ mãi về cái lạ và độc đáo này của Ngọc Chiến. và khi vừa được ngâm mình dưới dòng khoáng nóng đó tôi mới hiểu được phần nhỏ nào đó. Một phần nhỏ thôi nhưng tâm hồn như rộng mở, hiểu được cảm giác của người dân khi họ trở về với bản thể nguyên thuỷ như khi cha mẹ sinh ra để hoà mình vào với thiên nhiên như vậy. Nguồn suối khoáng ở Ngọc Chiến dường như độc đáo hơn, kỳ lạ hơn vì không chỉ đem lại cảm giác khoẻ mạnh về cơ thể mà còn làm cho tôi cảm giác thoả mái về tinh thần, một ấn tượng khó quên về mảnh đất và con người nơi đây.

Khi chiều xuống, mây chiều giăng mắc bao phủ khắp núi đồi và cánh đồng. Các nếp nhà sàn bằng gỗ pơ mu, mái gỗ ngả màu rêu xanh nằm yên bình nối tiếp nhau. Đặc biệt là cách bố trí nhà ở đây khác hẳn so với các bản người Thái khác ở Tây Bắc. Hàng trăm mái nhà sống quần cư, thuận lợi bảo vệ nhau và làm cho cuộc sống thêm phần ấm áp, đoàn kết mà ít nơi nào có được.

Sẽ có một ngày gần nhất, tôi sẽ dành cho mình một chuyến đi dài hơn để được hoà mình vào cộng đồng thân thiện này để tìm hiểu về các nghề truyền thống như se tơ, dệt vải, đan lát của người Thái, cái độc đáo của nghệ thuật dệt, thêu thổ cẩm của người Mông. Tham gia vào các lễ hội gội đầu của người Thái, hội Gầu thào của người Mông, hội dâng hoa măng của người La Ha cùng chiêm ngưỡng các làn điệu, câu hát đặc trưng của họ. Đặc biệt là tìm hiểu sâu hơn loại hình hát Then nơi đây với sự sùng bái, tôn sùng Mường Trời, cách chữa bệnh bằng các loại lá cây, thảo dược độc đáo nơi đây. 

Để được trải nghiệm sinh hoạt tại nhà người dân bản với sư nồng hậu của loại hình du lịch cộng đồng mới được đưa vào đây, được thưởng thức các món ăn đậm chất dân tộc như cá nướng, thịt lợn gác bếp, măng rừng, rau bản, gà thả hoang... thiên nhiên nơi đây cũng phủ lên các món ăn sự hấp dẫn và hương vị hấp dẫn khó tả. 

Một cảm giác như lạ mà như quen sẽ giữ chân du khách mãi thôi. Ngọc Chiến là điểm nhấn với bao huyền bí và những điều còn khiến tôi giữ mãi ấn tượng đẹp đẽ trong những chuyến hành trình lãng du đưa đẩy bước chân tôi.....